ÇOCUK VE MİNDFULLNESS
İnsan zihni doğası gereği dağılmaya müsaittir. Farkındalık (mindfulness ), dikkatin sürekli, amaçlı ve tarafsız bir şekilde şimdiki ana yönlendirilmesi ile edinilen bilinç hali olarak tanımlanmaktadır (Kabat-Zinn, 2019). Mindfulness , 1979 yılında Jon Kabat - Zinn tarafından kronik ağrı çeken hastaların stres düzeylerini azaltmak için psikolojik terapi olarak kullanılmaya başlanmıştır
(1)Çocuklar ,duygularını fark ettiklerinde, duygularını isimlendirdiklerinde, duygularını uygun bir şekilde ifade ettiklerinde ve duygularını düzenlemeyi öğrendiklerinde duygusal zekalarında gelişme olduğu gözlemlenmiştir
.
(Brackett ve Rivers , 2014 ). Aynı zamanda yapılan araştırmalarda
,
bilinçli farkındalık çalışan bireylerin çalışmayan bireylere oranla algıladıkları stres ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkide medyatör etkilere rastlanılmıştır (
Ayşe Ayhan, Zekeriya Aktan, 2023 ). Farkındalık ile ilgili çalışmalar son zamanlarda ülkemizde de yoğun bir ilgi ile karşılanmaktadır ve iş, okul , yoga gibi birçok farklı alanda karşımıza çıkmaktadır. Mindfulness çalışmalarının yetişkinlerde ve çocuklarda iki temel şeyi geliştirdiği düşünülmektedir : Bilişsel , ve duygusal farkındalık ile somatik süreçler (şimdiki an farkındalığı) ve bu süreçleri yargılayıcı olmayan ve tepki vermeden deneyimleme (yargılayıcı olmayan kabul) ( Young, K.S . ve diğerleri,
2018). Çocukların erken yaşta mindfulness çalışmaları ile tanışmaları, onların ileriki yaşamlarında karşılaşacakları stres, travma ve hayatın zorluklarına karşı daha dayanıklı olmalarını sağlayacaktır. Mindfulness çalışıyor olmak , aynı zamanda duygularının daha farkında olmalarını sağlayacağı için etraflarındagelişen olaylara, insanlara, hayvanlara ve doğaya karşı daha merhametli ve empati duygusu gelişmiş bir şekilde davranmalarını sağlayacaktır.
EBEVEYNLERİN ÇOCUKLARI İLE BİRLİKTE UYGULAYABİLECEĞİ UFAK EGZERSİZLER
- Sofrada ailecek otururken çocuğunuzdan gözlerini kapatmasını isteyin ve eline bir yiyecek verin. (örneğin: bir adet üzüm ). Önce dokunmasını isteyin ,sonra koklamasını, , elinde tuttuğu üzümü hafifçe kulağına yakın bir mesafede tutup sıkmasını ve ses geliyor mu diye dikkat etmesini isteyin .Daha sonrasında yavaşça yemesini ve en sonunda çocuğunuza gözleri kapalıyken yediği bu gıda neydi diye sorun. Bu egzersiz , çocuğunuzun beş duyu organını kullanmasını ve her bir deneyimini size aktarırken kendisini ifade etme yeteneğini geliştirebilmesi için güzel bir pratik olacaktır.
- Çocuğunuzla sohbet ederken yaptığı aktivitelerin ona nasıl hissettirdiğini ve en çok nelerin hoşuna gittiğini / gitmediğini sorun. Bu ,çocuğunuzun duygularına odaklanmasını sağlayacaktır.
- Daha önce gitmediğiniz yerlere gidin ve ailecek yeni yerleri keşfedin. Örneğin ,
daha önce gitmediğiniz bir park veya müze gibi. Bu geziler sırasında çocuğunuz ile birlikte beş duyu organınızı kullanarak bulunduğunuz ortamı keşfetmeye başlayın.
- Çocuğunuz okuldan veya yaşıtları ile birlikte bir aktivite gerçekleştirdikten sonra en çok neleri yapmaktan hoşlandığını/ hoşlanmadığını sorun .
Sonrasında örneğin : "Sence arkadaşların nelerden hoşlandı/ hoşlanmadı?" diye sorun. Bu ,çocuğunuzun dış dünyaya karşı empati kurma yeteneğini geliştirecektir.
Kaynakça:
- Alpay, M. R., & Tuncel, S. (2022). MINDFULNESS TEMELLİ BEDEN EĞİTİMİ VE OYUN DERSLERİNİN İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN MINDFULNESS İLE DUYGUSAL VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 105-116.
- Brackett, M. A., & Rivers, S. E. (2014). Transforming Students' Lives With Social And Emotional Learning. In International Handbook Of Emotions İn Education(Pp. 368-388). Routledge.
- Young, K. S., Van Der Velden, A. M., Craske, M. G., Pallesen, K. J., Fjorback, L., Roepstorff, A., & Parsons, C. E. (2018). The İmpact Of Mindfulness-Based İnterventions On Brain Activity: A Systematic Review Of Functional Magnetic Resonance İmaging Studies. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 84, 424-433.
- Ayşe, A., & Zekeriya, A. (2023). Pediatrik Astımda Algılanan Stres Ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkide Bilinçli Farkındalık. Çocuk Dergisi, 23(1), 27-34.