Tuvalet Eğitimine Kaç Yaşında Başlanmalıdır?
Çocuklarda tuvalet eğitimi hem minikler hem de ebeveynler için heyecan verici gelişim sürecinin mühim bir parçasıdır. Ancak bu özel dönemde yapılan bazı yanlış uygulamalar ve tutumlar, gelecekte çok daha büyük sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Çocuklarda tuvalet alışkanlığı dönemini sağlıklı bir şekilde geçirebilmek için bu sürece yalnızca sizin değil yavrunuzun da hazır olması gerekir.
Sabır, özveri ve dikkat, çocuğunuzun gelişim basamaklarının en önemlilerinden birine doğru adımını attığı bu süreçte kendinize hatırlatmanız gereken unsurlardır. Peki bir çocuğa tuvalet eğitimi kaç yaşında verilmeli? Pek çok ebeveynin uykularını kaçıran bu sorunun cevabı, çocukların psikolojik ve fiziksel gelişimine göre değişkenlik gösterebilir.
Bebeklerde ilk tuvalet eğitimi, 18. aydan itibaren verilmeye başlanabilir. Bezlerle vedalaşıp tuvalet alışkanlığı kazanma süreci için en uygun yaş aralığının 2 - 3 olmasının bazı önemli gerekçeleri vardır. Tuvalet eğitimi zamanı geldiğinde bebeğinizin fizyolojik ve psikolojik olarak bu sürece hazır olması gerekir. Çocuklara tuvalet alışkanlığı kazandırırken ebeveynlerin yaklaşımlarına ve tutumlarına fazladan özen göstermesi de olumlu sonuçlar almanın anahtarıdır.
Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Gösteren Belirtiler Nelerdir?
Başarılı bir tuvalet eğitiminin sırrının çocukların ve ebeveynlerin uyum içerisinde hareket ederek ilerlemesi olduğunu söylesek yanılmış olmayız. Bu süreçte ebeveynlerin çocuklarının gelişimsel özelliklerini dikkatle takip etmesi ve doğru zamanda harekete geçmesi de oldukça önem arz eder. Psikolojik ve davranışsal göstergeleri doğru şekilde okumadan yalnızca ay ve yaş hesabına göre harekete geçerseniz hem sizin hem de bebeğinizin mutluluğuna gölge düşebilir.
Fizyolojik temele bakıldığında yaklaşık 18 aylık çocukların tuvaletini tutup bırakmasını sağlayan sfinkter kas grubunun geliştiği gözlemlenebilir. Bu kas kompleksi, halkasal yapıya sahiptir ve kendi merkezine doğru kasılarak işlev görür. Çocuğunuzun kas kontrolünün gelişip gelişmediğini anlamanın yolu ise oldukça basittir. Eğer bebeğinizin bezi, yaklaşık 2 saat boyunca kuru kalıyorsa bu iyiye işarettir. Tuvalet yapma aralıkları uzadıysa ve öngörülebilir zamanlarda bu gereksinimin karşılandığını fark ediyorsanız sfinkter kaslarının eğitim sürecine hazır olduğunu düşünebilirsiniz. Tuvaletini yaparken saklanma ve ıkınma gibi göstergeler söz konusuysa yavrunuz fiziksel olarak bu sürece hazır olabilir.
Sfinkter kaslarının gelişiminin çocuklarda tuvalet eğitimine başlamak için tek başına yeterli olmadığının da hesaba katılması gerekir. Miniklerin psikolojik olarak da bu değişime hazır olması son derece önemlidir. Çocuğunuzun 2 yaş tuvalet eğitimine geçiş yapmaya hazır olduğunu anlamak için onun davranışlarını da incelemelisiniz. Bu süreçte bebeğinizin bezinden rahatsız olup olmadığını kontrol etmeniz son derece önemlidir. Eğer bebeğiniz bezindeki ıslaklıktan rahatsızlık duyuyor ve kuru kalmak istediğini belli ediyorsa tuvalet eğitimi sürecine bir adım daha yaklaştınız demektir.
Çocuğunuzu Tuvalet Eğitimine Nasıl Hazırlayabilirsiniz?
Küçük çocuğa tuvalet eğitimi vermeden önce onu bu sürece hazırlamanız başarılı sonuçlar elde etmenizi sağlar. Bu süreci daha huzurlu bir şekilde atlatmanın yolu ise sabırlı, dikkatli ve özverili bir gözlemci olmaktır. Bu dönemde patron bebeğiniz, siz ise onun yorulmak bilmeyen yardımcısı olmalısınız. Çocuğunuzu tuvalet eğitimine nasıl hazırlayabileceğinizle ilgili önerilerimize göz atarak bu süreci daha sağlıklı ve keyifli geçirebilirsiniz.
- Çocuğunuzun hazır olduğunu gösteren işaretleri takip edin. Bebeğinizin en azından birkaç kelime konuşarak kendini ifade edebileceği olgunluğa gelmesine müsaade edin. Çocuğunuz kaka ve çiş yaptıktan sonra rahatsız oluyorsa ve bezi 2-3 saat kuru kalıyorsa bir sonraki adımı atmanızın zamanı gelmiş demektir.
- Tuvalet eğitimi için doğru zamanı belirleyin. Çocuklarda tuvalet eğitimi, fizyolojik gelişim sürecine bağlıdır. Bebeğin kendini tanımaya başladığı ve benliğinin yavaş yavaş şekillendiği 3 yaş, tuvalet eğitimi için ideal bir zamandır. Ancak bu dönem, bebeğin cinsiyetine göre de değişebilir. Erkek çocuğun tuvalet eğitimi, kızlara göre biraz daha uzun olabilir. Şunu unutmayınız ki vaktinden önce verilmeye çalışılan yanlış tuvalet eğitimi; ilerleyen yaşlarda güven kaybı, içine kapanıklık ve aşırı mükemmeliyetçilik gibi psikolojik sorunlara temel oluşturabilir.
- Tuvaleti tanıtın. Eğitim sürecine başlarken çocukla birlikte tuvalete girmek, hatta gerekirse kakayı göstererek bunun korkulacak bir durum olmadığını anlatmak faydalı olabilir. Çocuğunuza uygun bir lazımlık tercih ederek onun geçiş sürecini daha kolay atlatmasına yardımcı olabilirsiniz.
- Oyunla tuvalet eğitimini eğlenceli hâle getirin. Eğitim sürecinde kuru ve ıslak oyunu oynamayı mutlaka denemelisiniz! Musluktan akan suyun altına beraber ellerinizi uzatın, sonra da kurutun. Dilerseniz diğer eşyalar üzerinden de ıslak-kuru kavramını göstererek çocuğunuzun, bezden ayrılma sürecinde meydana gelebilecek küçük kazaları daha iyi anlamasını sağlayabilirsiniz.
Tuvalet eğitimi yaşı, her bebekte farklı olabilir. Önemli olan minik bebeğinizin özerk bir birey olma yolunda attığı bu adımda ona destek olmanızdır. Kolay tuvalet eğitimi yöntemleriyle durumu krize dönüştürmemek adına çocuğunuzun kendi öz bakımını yapmasına fırsat vermelisiniz. Çocuğunuzu pantolon, çorap ve ayakkabılarını kendi giyebilmesi, tuvalete tek başına oturup kalkabilmesi ve ellerini yıkayabilmesi gibi becerileri edinmeye yönlendirerek eğitim sürecine ivme kazandırabilirsiniz.
Tuvalet Eğitimi Ne Kadar Sürer?
Çocuklarda tuvalet eğitimi, genellikle 3 ila 6 ay kadar sürebilir. Elbette ki bu sürecin çocuktan çocuğa göre değiştiğini söylemek gerekir. Ebeveynlerin bu süreçte dikkat etmesi gereken önemli hususlardan biri de eğitime erken başlamanın bir avantaj sağlamamasıdır. Üstelik eğitime ne kadar erken başlarsanız süreç de o kadar uzun sürebilir.
Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilmeli?
Çocuklarda tuvalet eğitimi süresince lazımlığın banyoda tutulması oldukça önemlidir. Buna ek olarak lazımlığın çocuğun kolayca erişebileceği şekilde konumlandırılması da gerekir. Çocuğunuz aynı saatlerde tuvaletini yapıyorsa bu zaman aralığını tespit ederek tam da o sıralarda lazımlığı banyoya götürmeniz faydalı olur. Yavrunuz lazımlığa gitmeyi kendisi istediğinde doğru yoldasınız demektir. Çocuğunuz lazımlığı her kullandığında ve bezini kirletmediğinde övgülerle onun bu davranışlarını destekleyebilirsiniz.
Gece Tuvalet Eğitimi
Lazımlık sürecini başarıyla geçiren çocuklar, gece tuvalet eğitimi için de uygun demektir. Ancak çocuklar, vücutlarındaki kas gelişimi tamamlanmadığı sürece geceleri tuvalete gitmeyi başaramayabilir. Çocuğun altını ıslatmayı yetersizlik ve başarısızlık gibi algılamaması için durumu normal karşılamak ve probleme hoşgörüyle müdahale etmek gerekir. Bu süreçte lazımlığı geceleri çocuğunuzun yanında bulundurmanız faydalı olabilir.
Çocuğunuza Tuvalet Eğitimi Verirken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Tuvalet eğitimi sürecinde göz önünde bulundurabileceğiniz çeşitli unsurlar ve metotlar mevcuttur. Bezi çıkarmadan tuvalet eğitimi, başlangıç döneminde tercih edilen yöntemlerden birisidir. Önemli olan bezden hemen kurtulmak değil, aksine çocuğunuzu yavaş yavaş bu duruma alıştırmaktır. Yavrunuza bu süreçte ilgili ve iletişime açık şekilde davranarak destek olabilirsiniz.
Çocuklarda tuvalet eğitiminin temel prensibi ödüllendirmedir. Çocuğunuz çişini tuvalete ya da lazımlığa yaptığında ona övgülerle bunun ne kadar doğru bir davranış olduğunu hissettirmelisiniz. Arada çiş kaçırma durumları olduğunda bunun son derece normal olduğunu anlatarak aranızdaki güven ilişkisini güçlendirmeniz faydalı olacaktır.
Tuvalet Eğitiminde Yapılan Yanlışlar
Tuvalet eğitiminde yapılan en büyük yanlış, sabırsız ve tahammülsüz davranmaktır. Ne çocuğunuzu kendi hâline bırakmalı ne de onun üzerine gitmelisiniz. Sürekli “Tuvaletin var mı?” diye sormak, çocuğunuzu strese sokabilir. Özellikle çocuğu kakasını yapması için zorlamak ve onun dışkıyı incelemesine izin vermemek, ebeveynlerin eğitim sürecinde sıklıkla yaptığı hatalardandır. Bu süreçte ebeveynlerin de kakayı incelemesi önerilir. Özellikle dışkının şekli ve rengi, çocuğunuzun sağlık durumu hakkında fikir edinmenizi sağlar. Bebek kakası türleri ile ilgili hazırladığımız yazımızı okuyarak siz de bu süreçte çocuğunuzun sağlık durumunu yakından takip edebilirsiniz.
Yanlış Tuvalet Eğitiminin Sonuçları Nelerdir?
Tuvaletten korkan çocuğa tuvalet eğitimi vermek, zaman zaman zorlayıcı olabilir. Hatta bu durumu doğru yönetemediğinizde çok kritik sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Özellikle yanlış tutumlar; çocuğunuzun içine kapanık, çekingen ve güvensiz bir bireye dönüşmesine yol açabilir. Yanlış tuvalet eğitiminin sonuçları arasında agresifliğin yanı sıra kekemelik, sosyal fobi, uyum güçlüğü gibi ciddi problemler de yer alır.