Anne babaların hemen hemen hepsi bebeklere kitap okumak için bu aktiviteye erken dönemde başlamanın ne kadar yararlı ve önemli olduğunu bilir. Ancak çok küçük yaştaki çocuklara kitap okurken hikâyenin anlaşılmayacağından dolayı bu alışkanlığı erken dönemde kazandırmanın zor olduğu düşünülür. Bebekler yapıları gereği çevresindeki nesneleri tanımaya çalışma eğilimi gösterirler. Buna bağlı olarak elinize kitap aldığınızda bebeğinizin onu ısırmaya çalıştığını gözlemleyebilirsiniz. Bu gibi durumlarda bebeğinizin kitap okumaktan keyif almadığını düşünmemeniz gerekir.
Bebeğiniz nasıl bir tepki verirse versin okuma saatlerinin muhakkak onun gelişimine katkıda bulunacağını bilmelisiniz. Kitaplar her zaman öğrenmenin en etkili ve eğlenceli yoludur. Üstelik kitaplar ebeveyn ve çocuk arasındaki bağı da güçlendirir. Siz de doğru kitapları bulduktan sonra sadece bebeğinize özel bir zaman yaratabilirsiniz.
Bebeğinize Kitap Okumak Neden Önemlidir?
Kitap ebeveyn ve çocuk arasında kurulan etkili iletişimin önemli araçlarından biridir. Kitap sayesinde bebeğinizin konuşmayı öğrenmesini beklemeden onunla iletişim kurabilirsiniz. Aile bağlarını evladınızın erken yaşlarında güçlendiren bu etkinlik zihinsel olduğu kadar kültürel de bir eylemdir. Bebeklere kitap okumak sayesinde çocuğunuza alışkanlık kazandırırsınız. Böylece çocuğunuz daha ileri yaşlarında bu eylemi bir ihtiyaç olarak görür. Bu da çocuğunuzun zihinsel gelişimini desteklemenin yanı sıra kitap okumayı alışkanlık edinmemiş akranlarının bir adım önüne geçmesini sağlar.
Ağaç yaşken eğildiğinden çocuğunuzun ileride daha kültürlü bir yetişkin olmasını istiyorsanız bebeklere kitap okumanın önemini kavramalısınız. Aile içi verimli etkinlikler başlatmaya yardımcı olan kitaplar bebeğinizin duygusal ve zihinsel gelişimini de destekler. Bebeklere kitap okumak sayısız fayda sunar. Bu yararları öğrenince bu etkinliği çocuğunuzla yapmaktan büyük keyif alacaksınız.
Bebeğinize Ne Zaman Kitap Okumaya Başlayabilirsiniz?
Bebeğinize kitap okumaya başlamak için biraz büyümesini beklemenize gerek yoktur. Çünkü bebekler konuşamasa bile çevrelerindeki olayları algılarlar ve hissederler. Çocuğunuzun ilerleyen dönemde kitap okumayı alışkanlık hâline getirebilmesi için bu etkinliğe ne kadar erken başlarsanız o kadar iyidir. Öyle ki hamileyken bebeğe kitap okumak bile bir hayli yararlıdır. Anne karnındaki bebeğe kitap okumak henüz içinizde büyüyen çocuğunuzun işitme duyusunu destekler. Ayrıca sesiniz ona huzur verir. Bebeklere kitap okumak için onun dünyaya gelmesini beklemeniz gerekmez.
Bebeklere Kitap Okumanın Faydaları Nelerdir?
Gelişim denilen olgu hayat boyu devam eder. Söz konusu gelişim bebeklerde çok hızlı gerçekleşirken yaşlandıkça bir yavaşlama meydana gelir. Özellikle beyin gelişimi bebeğiniz doğduğu andan itibaren oldukça hızlı bir gelişim gösterir. Bebeklerde beyin gelişimini en yüksek düzeyde tutmak, sinir hücreleri ve nöronlar arasındaki bağlantıyı güçlü kılmak için çocuğunuzla yapabileceğiniz pek çok aktivite bulunur. Bu aktivitelerden biri de kitap okumaktır. Erken dönemde bebeklere kitap okumanın faydaları dil, sosyal ve duygusal düzlemde gerçekleşir. Tüm bunlara ek olarak bebeğinizin eline kitap vermek ve onun sayfalara temas etmesini sağlamak motor gelişimine de büyük oranda katkıda bulunur. Bebeklere kitap okumak pek çok fayda sunar. Bu etkinliğin sunduğu tüm yararları aşağıda detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Beyin ve Motor Gelişimi Desteklemek
Uzmanlara göre özellikle 0-3 yaş arasındaki dönemde bebeklere kitap okumak çocuğun beyin ve motor gelişimine önemli katkılar sağlar. Erken gelişim döneminde beyne giden bazı uyaranlar bulunur. Söz konusu uyaranlardan biri de kitaplardır. Kitap okuyarak çocuğun dinlemesini ve büyüdükçe mantıksal çıkarımlarda bulunmasını sağlayabilirsiniz. Evrensel bir uyaran olan kitap sayesinde çocuklar ebeveynleriyle zaman geçirme fırsatı yakalar. Bu etkileşim çocuğun erken gelişimine olumlu yönde katkıda bulunur.
Çocuğun kitapla temas etmesi ve sayfalarını çevirmesi onun ince motor gelişimini destekler. Bu noktada çocuğa kitap okumaktan ziyade onunla karşılıklı paylaşımda bulunmak ve etkileşime girmek daha önemlidir. Kitabı bir araç olarak kullanarak bebeğinizin ussal gelişimini destekleyebilirsiniz.
Duygusal ve Sosyal Gelişimi Desteklemek
Bebeklere kitap okumak çocukların hem sosyal hem de duygusal gelişimlerine katkı sağlar. Özellikle 6.aydan itibaren bebekler sesten etkilenme eğilimi gösterirler. Sesinizi duyan bebeğiniz kitaplar sayesinde sizinle duygusal bir bağ kurar. Bu duygusal etkileşim bebeğiniz büyürken sizinle kurduğu ilk derin bağlardan biridir. Kitaplar sayesinde çocuğunuzla paylaşımda bulunabilirsiniz.
Paylaşımda bulunduğunu hisseden bebek daha mutlu ve huzurlu olur. Bu da ilerleyen zamanda çocuğunuzun duygularını tanımasını ve hislerini daha net şekilde ifade etmesini sağlar. Buna bağlı olarak kitaplar sayesinde bebeğinizin sosyal gelişimi de desteklenmiş olur. Sosyal ve duygusal açıdan yeteri kadar gelişen çocuk ileride yaşadığı topluma uyum sağlayan bir birey hâline gelir.
Dil Gelişimi ve İletişimi
Kitap okumak bebeğin konuşma ve dil gelişimine katkıda bulunan aktivitelerin başında gelir. Çocuğunuzun dil gelişimini destekleyebilmek için kitap seçiminde titiz davranmalısınız. Henüz konuşmayan bebekler için bol resimli ve az yazılı kitaplar tercih edebilirsiniz. Ayrıca kitaptaki kelimelerin ve cümlelerin yinelenmesi bebeğinizin konuşmayı öğrenmesini kolaylaştırır. Sözcük dağarcığı daha geniş ve uzun cümleler kurabilen çocuklar için seçilen kitaplarda ise resim kadar metin de fazla olmalıdır.
Bebeğinizin dil seviyesine uygun kitaplar seçerek onu konuşmaya teşvik edebilirsiniz. Araştırmalar bebeklere kitap okumanın onların konuşmaya başlama süresini ciddi oranda kısalttığını gösterir. Kitap okuyarak bebeğinizle iletişim kurduğunuz için çocuğunuz kendini güvende hisseder. Oluşan huzurlu ortam sayesinde bebeğinizin dil gelişimi de desteklenir.
Uyku Rutini Oluşturmak
Bebekler için kitap okumak uyku konusunda hem ebeveynlere hem de çocuklara yardımcı olur. Okuma saatini bebeğinizi öğle ya da akşam uykusuna yatırmadan hemen öncesinde olacak şekilde ayarlayabilirsiniz. Kitap aranızdaki bağı güçlendirip çocuğunuza konforlu bir ortam sunacağından aslında uyku için de uygun şartları oluşturur. Bebeğinizi yatağına yatırmadan hemen önce birkaç dakika kitap okuyarak onun rahat hissetmesini ve sakinleşmesini sağlayabilirsiniz.
Kitap sayesinde rahat ve güvenli hisseden bebeğiniz çok daha kolay bir şekilde uykuya dalar. Üstelik okuma saatini her zaman uyku öncesinde olacak şekilde planlarsanız bebeğiniz zamanla bu iki durum arasında ilişki kurar. Böylece kitap okuduğunuzda ilgisini size yönelten çocuğunuz kısa sürede tatlı rüyalara dalmış olur.
Bebeklere Kitap Okurken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bebeklere kitap okumak için yarattığınız zaman diliminde dikkat göstermeniz gereken bazı noktalar bulunur. Bu unsurlar, bebeklere kitap okuma alışkanlığı kazandırma ve çocukla ebeveyn arasındaki bağı güçlendirme noktasında son derece yardımcı olacaktır. Kitap okurken şunları göz önünde bulundurarak bebeğinizle iletişiminizi daha güçlü ve etkili kılabilirsiniz:
- Kitapta yer alan karakterlere göre ses tonunuzu değiştirin ve mutlaka vurgu yapın.
- Bebeğinizle aranızdaki bağı güçlendirmek ve onu huzurlu hissettirmek için kitap okurken çocuğunuza sarılın.
- Kitap okurken hayvanların seslerini çıkarın ve hayal gücünüzü kullanarak karakterlerin taklidini yapın. Bu sayede bebeğiniz okumanın eğlenceli bir etkinlik olduğunu düşünür.
- Kitabı bitirseniz bile tekrar okumaktan kaçınmayın. Bebekler tekrarlardan hoşlanır.
Yukarıda sıralananlara ek olarak bol resimli ve tekrarlayan metinleri çok kitapları tercih etmeye çalışın. Bebeğiniz oyuncaklarla oynayacak yaşa geldiğinde onun sepetine kitap bırakmak da alışkanlık kazandırmak için etkili bir yöntemdir.
Bebeklerin Kitap Okumaya Ay Ay Verdiği Tepkiler
Bebeğinizin odaklanmasına yardımcı özellikler taşıyan kitaplar seçerek onunla keyifli saatler geçirebilirsiniz. Bebeklerin kitaplara verdiği tepkiler gelişim dönemlerine göre değişiklik gösterir. Çocuğunuzun ay ay bu etkinliğe göstereceği tepkilerin nasıl olacağını aşağıda bulabilirsiniz:
- 0-4 ay: Bebekler bu dönemde kısıtlı çevresini tanımaya başlar. Okuma alışkanlığının kazandırılabilmesi için bu süreçte kitaplar bebeğinizin sürekli görebileceği bir yerde bulunmalıdır. Kitaplar bebeğiniz doğduğu andan itibaren onun bulunduğu ortamın bir parçası olmalıdır. Bebekler 4 aya kadar çevrelerindeki yüz ifadelerini ve sesleri dikkatle inceler. Bu dönemde kitap okurken çocuğunuz size heyecanlı hareketlerle ve gülücüklerle tepki verebilir.
- 4-6 ay: Bu dönemde bebekler nesnelere ilgi duyarlar ve onlara dokunup ağızlarına götürmeye çalışırlar. Çocuğunuz 4-6 aylıkken seçtiğiniz kitaplar sağlığa zararı bulunmayan ve dayanıklı materyallerden oluşmalıdır. Bebeklerin hemen hemen her nesneye ilgi duyabildikleri bu dönemde kitaplar ninni gibi tekrar eden metinlerle dolu olmalıdır. Bu sayede bebeğinizin ilgisini kitaba çekersiniz.
- 6-12 ay: Bu süreçte kitap okurken bebeğiniz artık size, tonlamanıza, öyküye ve sözcüklerin söylenişine tepki vermeye başlar. 1 yaşına gelen bebeklerde ise sayfaları çevirme, kitaba sürekli olarak temas etme ve sizi taklit etme gibi tepkiler görebilirsiniz.
Bebekler onlara okuduğunuz kitaplardaki olayları veya resimleri anlamlandırma kabiliyetine sahip değildir. Ancak bu dönemde canlı renkler, yüzler ve şekiller onların ilgilerini çeker. Bebeklere kitap okumanın çocuğunuzda alışkanlığa dönüşebilmesi için onun tepkilerine göre hareket etmelisiniz.
Bebeklere Ne Kadar Kitap Okumalı?
Gün içerisinde ise kitap okumak için belli bir zaman aralığı yoktur. Hem sizin hem de bebeğinizin en müsait olduğu anı yakalayıp bu vakti kitaplara ayırabilirsiniz. Spesifik bir saat aralığı olmasa da bu etkinliğin alışkanlığa dönüşebilmesi için her gün aynı zaman aralığını tercih etmeniz önerilir. Özellikle gece yatmadan önce kitap okursanız bebeğinizin uykuya dalmasını da kolaylaştırırsınız. Ayrıca başlangıçta okuma saatini birkaç dakikayla sınırlamak bebeğinizin dikkatinin dağılmasını da engeller. Birkaç dakikayı geçen okuma vakitlerinde çocuğunuz dikkatini çevredeki nesnelere verebilir.
Bebeğinize Kitap Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Bebeklere kitap okumanın en keyifli yanlarından biri ona dilediğiniz çocuk öyküsünü okuyabilme özgürlüğünüzün bulunmasıdır. Çocuğunuz hayatının ilk birkaç ayında kitabı anlamasa da sesinizi duyduğu ve varlığınızı hissettiği için ilgisini size yöneltecektir. Dolayısıyla ona herhangi bir öyküyü okuyabilirsiniz. Elbette ki bebeğinizin ilgisini kazanabilmek için kitap seçiminde göz önünde bulundurmanız gereken bazı kriterler de bulunur. Canlı renklere sahip, yalın içerikli, yineleyen kelimelerden oluşan ve çok resimli kitaplar bebeğinizin bu etkinlikten keyif almasını sağlar.
Bebeğiniz konuşmayı sökmeye çalıştığı döneme geldiğinde ise sözcük ve cümlelerin sürekli tekrarladığı kitapları tercih etmelisiniz. Böylece bebeğiniz yeni sözcükleri çok daha hızlı bir şekilde öğrenir. Sesi bulunan kitaplar da bebeğinizin ilgisini çekmenize yardımcı olabilir.
Bebeğinize Okuyabileceğiniz Kitap Tavsiyeleri
Piyasada ebeveynlerin beğenisine sunulan pek çok bebek kitabı vardır. Ancak her biri bebeklere kitap okumanın alışkanlığa döndürülmesine destek olmayabilir. Bazı bebek kitapları çocuğunuzun yaş aralığına göre doğru içeriklerle hazırlanarak ön plana çıkar. Bebeğiniz için en doğru kitap seçimini yapmak istiyor ancak ne satın alacağınızı bilmiyorsanız aşağıdaki hem eğitici hem de eğlendirici özelliklere sahip ürünler arasından tercihte bulunabilirsiniz.
- Bebek Dokun Hisset-İlk Kelimeler
- Bebeğim Öğreniyor-İlk Kartlarım
- Bondigo İlk Kitabım
- Clementoni Yumuşak Bebek Kitabı
- Playgro Neşeli Arkadaşlar Banyo Kitabı
- Bebekler için Küçük Prens
- Evcil Hayvanlar ve Yavruları
- Yumuşak Kitaplarım Serisi Renkler ve Şekiller
- Oyun Zamanı: Bebek Dokun ve Hisset
- Dokun Hisset Kartlarım
Listelenen kitaplar bebeğinizin beklentilerine cevap verecek şekilde titizlikle hazırlanmıştır. Bebeklere kitap okumayı sevdirmek için nasıl bir başlangıç yaptığınız çok önemlidir. Sizin için hazırladığımız kitap tavsiyelerini inceleyerek çocuğunuz için en uygun ürünleri kolayca seçebilirsiniz.