Yenidoğanların ihtiyaç duyduğu tek besin kaynağı zengin içeriğiyle mucizevi özellik taşıyan anne sütüdür. Doğumdan sonraki ilk altı aylık dönemde bebeklere ek gıda verilmesi önerilmez. Ancak hızla büyüyen miniklerin gelişim süreçleri de birbirinden farklı olabilir. Ek gıdaya geçiş belirtileri gösteren bebeklere anne sütüyle beraber bazı besinleri vermeye başlamak gerekir. Bebeklerde ek gıdaya geçiş süreci hakkındaki detayları öğrenerek en değerlinizin katı besinler için hazır olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Nasıl Olmalıdır?
Bebeklerde ek gıdaya başlarken anne sütü ve mama gibi besinlere devam edilir. Geçiş sürecinde miniklerin temel besin kaynağı hâlâ anne sütüdür. Ek besinler ise miniklerin katı yiyeceklerle tanışmasını, çiğneme ve yutma gibi becerilerinin gelişmesini sağlar. Bebeğinizin bu besinlere alışması için süreci sabırlı ve özenli adımlarla yürütmeniz mühimdir. İlk etapta biricik yavrunuzun verdiğiniz ek gıdaları çıkarması ve hatta yemek istememesi son derece doğaldır. Ancak bu süreçte atacağınız doğru adımlarla söz konusu sorunların zamanla azalmaya başladığını görebilirsiniz.
Ek Gıda için Bebeğinizin Hazır Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
Anne sütü, ilk altı ayda bebeklerin besin ihtiyaçlarının neredeyse tamamını karşılar. Bu süreçte miniklerin sindirim sistemi de hızla gelişmeye devam eder. Altıncı aya doğru yaklaştıkça ebeveynler, bebeklerde ek gıdaya geçiş aşamalarına başlar. Ancak bunun için öncelikle biricik yavrunuzun davranışlarını ve gelişim sürecini gözlemlemeniz önemlidir. Bebeğinizin ek gıdaya hazır olduğunu gösteren belirtiler şunlardır:
- Ellerini ve oyuncaklarını ağzına götürmesi
- Doğum kilosunun yaklaşık iki katına ulaşmış olması
- Başını sabit bir şekilde tutabilmesi
- Yediklerinizle ilgilenmesi, bunları ağzına götürmeye çalışması
- Mama sandalyesinde dik bir konumda oturabilmesi
Ebeveynlerin bebeklerde ek gıdaya geçerken deneyebileceği bazı yöntemler de bulunur. Bebekler, boğulma gibi tehlikelere karşı koruma sağlayan dil itme refleksiyle doğar. Bu refleksin devam etmesi, bebeğinizin katı yiyecekleri yutmasını sağlayacak kasların yeterince gelişmediğini gösterir. Yani en değerlinizin verdiğiniz katı yiyecekleri diliyle iterek çıkarması, ek gıdaya geçiş için henüz erken olduğunun en belirgin göstergelerinden biridir.
Bebeklerde Ek Gıdaya Geçişte Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Bebekler için ek gıdaya başlarken dikkat etmeniz gereken ilk husus, anne sütü ve mamaya devam etmek olabilir. Bu geçiş döneminde biricik yavrunuzun gelişim sürecini desteklemek için her iki besin kaynağını da yeterli olacak şekilde vermeniz önemlidir. Aşağıda bebeklerde ek gıdaya geçiş aşamasında göz önünde bulundurmanız gereken diğer noktaları da görebilirsiniz:
- Konserve ve dondurulmuş gıdaların yerine taze besinleri tercih etmek
- Ek gıda vermeye tek öğünle başlamak
- Mevsiminde yetişen doğal sebze ve meyveleri seçmek
- Besinleri ezerek kolay yenilebilir hâle getirmek
- İlerleyen dönemlerde hazırlayacağınız pürelere birden fazla sebze ya da meyve eklemek
- Besinleri püre hâline getirmeden önce iyice yıkamak
- Yiyecekleri miniklerin hassas dişlerine uygun yumuşak kaşıklarla vermek
- Ek gıda miktarını aşamalı olarak artırmak
Bebeklerde ek gıdaya geçişte dikkat edilmesi gerekenler arasında doğru zamanı belirlemek de yer alır. Minikler kimi zaman çeşitli sebeplerden dolayı huzursuz olabilir. Ek gıdaya başlama yaşı olan altıncı ay, aynı zamanda bebeklerde diş çıkarma dönemine denk gelir. Bu dönemde en değerlinizin normalden daha fazla ağlaması ve beslenmek istememesi son derece doğaldır. Ek gıdaya geçiş sürecinde söz konusu belirtilerin daha hafif seyrettiği anları tercih etmenizde fayda vardır.
Bebeğinize Verebileceğiniz İlk Ek Gıdalar Ne Olabilir?
Ek gıdaya geçişte bebeğinize vitamin, mineral ve protein açısından zengin olan besinleri vermeniz önemlidir. İlk altı aylık dönemde minikler, bahsi geçen bileşenleri anne sütünden alır. En değerliniz hızla gelişirken anne sütünün yanında ek gıdalardan da destek almanız gerekir. Sayısız yararlı bileşen içeren sebze ve meyveler bu besinler arasındadır. Ancak çilek ve domates gibi alerji riski taşıyan seçeneklerden kaçınmanız önerilir. Bunların yerine muz, havuç, kabak, brokoli ve karnabahar gibi besinleri haşladıktan sonra püre hâline getirebilirsiniz.
Ek gıdaya geçişte bebeğe verilmesi gerekenler arasında yoğurt ve tahıllar da bulunur. Özellikle evde mayalanmış ve katkı maddesi içermeyen yoğurtları bebeğiniz için günde bir öğün olmak üzere tercih edebilirsiniz. Buğday, ruşeym ve pirinç unu gibi tahılları ise ister pürelere katarak ister başka tariflerle en değerlinize yedirebilirsiniz. Ayrıca bebeğinizin öğünlerine yedinci veya sekizinci aydan itibaren et ürünleri eklemeniz de mümkündür.
Bebeğe Ek Gıda Ne Zaman Verilebilir?
Anne sütüyle beslenen bebeklerde altı aydan itibaren ek gıdaya başlanması önerilir. Bu süreçte bebeğinizin sindirim sistemi ve dil kasları gelişmeye devam eder. Mama yiyen bebeklerde ek gıdaya geçiş süreci ise sadece anne sütüyle beslenenlere göre değişiklik gösterir. Annenin sütü yeterli olmadığında bebeklere doyurucu ve besleyici özellikteki mama seçenekleri yedirilir. Bu mamalar, ilk dört aylık dönemde bebeklerin besin ihtiyacını karşılar. Anne sütü almayan bebeklerde ek gıdaya geçişin dördüncü aydan itibaren başlaması ve bu sürecin mama miktarını aşamalı olarak azaltarak yürütülmesi önerilir.
4-6 Aylık Bebek Ek Gıda
4 aylık bebeklerde ek gıda takviyesine başlamak için bir süre daha beklenebilir. Bu dönemde minikler, anne sütünden ihtiyaç duyduğu tüm besinleri alır. Ayrıca uzmanlar, altı aydan önce bebeklerin sindirim sisteminin yeterince gelişmemiş olabileceğini söyler. Ancak mamayla beslenen bebeklerde belirli hususları dikkate alarak bu dönemde ek gıdaya başlanabilir. Bu dönemde elma, muz, yulaf ve arpa gibi besinlerle en değerlinize ek gıda verebilirsiniz.
5 aylık bebek ek gıda başlangıcında da benzer besinler tercih edilebilir. Bu dönemde biricik yavrunuzun biraz daha gelişim gösterdiğine şahit olabilirsiniz. Altıncı aydan itibaren de ek gıda miktarını artırmanız mümkün olur. 6 aylık bebek ek gıda sürecinde pürelerle ana, yoğurt ve tahıl gibi besinlerle de ara öğünler hazırlayabilirsiniz. Öğünlerin aralığını ise bebek emzirme sıklığınıza göre belirleyebilirsiniz.
7-9 Aylık Bebek Ek Gıda
7 aylık bebek, ek gıda sürecinde protein açısından zengin olan yumurta ve et gibi besinlerle tanışır. Bu besinler, aynı zamanda etkili bir çinko ve demir kaynağıdır. En değerliniz için hazırladığınız pürelere, çorbalara ve diğer tariflere et suyu ya da parçaları ekleyebilirsiniz. Referans protein olarak bilinen yumurta sarısını ise ilk etapta azar azar vermeniz önerilir.
8 aylık bebek ek gıdalarında ise bahsi geçen besinlerin yanı sıra balık ve tavuk gibi seçeneklere de başlayabilirsiniz. Dokuzuncu aydan itibaren bebeğiniz nişastalı besinleri yiyebilir. Ayrıca bu dönemde bebeğinize “parmak besin” olarak adlandırılan çekirdeği çıkarılmış şeftali ve karpuz gibi yiyecekleri vermeniz önerilir. Böylece 9 aylık bebek ek gıda sürecinde en değerlinizin kendi başına beslenme alışkanlığı kazanması da mümkün olur.
Bebeklerde Ek Gıdaya Geçtiğinizde Karşılaşabileceğiniz Zorluklar Nelerdir?
Bebeklerde ek gıda başlangıcı sırasında birtakım zorluklarla karşılaşmanız olağandır. Miniklerin hassas bünyesinde ilk defa tanıştıkları yiyeceklerden kaynaklanan alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir. Bu nedenle bebeklerde ek gıdaya geçişte alerji olması ihtimalini göz önünde bulundurmanız gerekir. Alerji takibini yapabilmek için aynı besini belirli aralıklarla yedirmeniz tavsiye edilir. Uzmanlar, bu sürenin en az üç gün olmasını önerir. Böylece en değerlinizin vücudunda oluşabilecek kızarıklık ve kabarıklık gibi unsurların nedenini de rahatlıkla tespit etmeniz kolaylaşır.
Söz konusu süreçte karşılaşabileceğiz zorluklardan biri de bebeğinizin ek gıdalara karşı iştahsız olmasıdır. Henüz anne sütünden başka bir besin tatmayan miniklerin ilk başlarda isteksiz davranması son derece doğaldır. Ancak bu gibi durumlarda ebeveynlerin yılmadan ek gıdaya geçiş çabalarına devam etmesi önemlidir. Ayrıca bebeğiniz zorlamamak ve belirli aralıklarla denemeleri sürdürmek, süreci hem sizin hem de biricik yavrunuz için daha keyifli hâle getirebilir.