Yemek yeme alışkanlığının kazanılması çocukların gelişim sürecinin parçasıdır. Bu alışkanlık ebeveynlerin rehberliğinde zamanla kazanılır. Beslenme pratiklerinin kazanılması miniklerin fiziksel ve psikolojik gelişimleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Minikler beslenme konusunda yetişkinler kadar düzenli ve istikrarlı olmayabilir. Bu düzensizlik, normal bir durum olmakla birlikte ebeveynin kontrolünde aşılabilir. Söz konusu dönemde hassas ve dikkatli davranarak çocuğunuzun gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.
Yemek Yeme Alışkanlığı Neden Önemlidir?
Beslenme, yaşamın sürdürülebilmesi için ihtiyaç duyulan temel bir beceridir. Bu ihtiyacın otonom bir biçimde karşılanması gelişim sürecinde önemli bir yere sahiptir. Beslenme ihtiyacının bağımsız bir biçimde giderilmesi psikomotor, fiziksel ve psikolojik gelişimlerin de önünü açar. Minikleriniz yemek yeme alışkanlığı kazanırken parmakları kullanmayı ve nesneleri ayırt etmeyi de öğrenir. Bu öğrenme süreci bebeklerin büyümesini ve dünyayı tanımasını sağlar.
Çocuğa yeme alışkanlığı kazandırma süreci miniğinizle kurduğunuz iletişimi güçlendirir. Bebeğinizin yemek yemesine yardımcı olmak onunla sıcak bir ilişki kurmanızı sağlar. Miniğiniz, ona karşı gösterdiğiniz sıcaklığı ve ilgiyi hisseder. Bu hissiyat ise onun kendine güvenmesini sağlar ve otonomi sahibi olmasını kolaylaştırır. Özetlemek gerekirse; yemek eğitimi bebeğinizin beslenme becerisinin yanı sıra onunla kurduğunuz ilişkiyi de geliştirir.
Çocuklarda Yeme Problemi Neden Olur?
Doğuştan gelen fiziksel ve psikolojik sorunlar beslenme düzensizliğine sebep olabilir. Örneğin; pika ve anoreksiya nevroza hastalığına sahip çocuklarda doğuştan yeme bozukluğu olur. Böyle bir durum söz konusuysa bir doktora başvurmanız tavsiye edilir. Bu durumun yanı sıra çocukların ilgi ihtiyacı da yeme düzensizliğine sebep olabilir. Çocuğun ebeveynin ilgisini çekmek için yemek yememesi sık rastlanan bir durumdur. Ebeveyn çocuk ilişkisindeki birçok durum yemek yeme konusunda düzensizliğe yol açabilir.
Miniklerin duygu durumu oldukça hassastır. Yetişkinler için önemli olmayan değişimler bebekleri derinden etkileyebilir. Örneğin; başka bir yere taşındığınızda miniğinizin yeme alışkanlığında değişiklik olabilir. Stres, travma ve hastalık gibi durumlar çocuğun yemek yeme alışkanlığı üzerinde etkilidir. Yeme sorunlarının çözümsüz olmadığını belirtmekte fayda var. Bu sorunlar, doğru davranışlarla çözülebilir.
Yemek Yemeyen Çocuğa Nasıl Davranmalısınız?
Sert bir tutum geliştirmek ve kararsız davranmak, miniklerin gelişim sürecinde kaçınmanız gereken iki davranıştır. Bebeklerin gelişim sürecinde kararlı ve tutarlı bir ebeveyn figürüne ihtiyacı vardır. Bu kararlılık, cezalarla ve sert bir iletişimle sağlanmamalıdır. Miniklerinize karşı güçlü, sıcak ve tutarlı bir iletişim geliştirerek onların yemek yeme alışkanlığı kazanmasına yardımcı olabilirsiniz.
Çocuklarda yemek yeme becerisi otonomi bilinciyle eşzamanlı olarak kazanılır. Bebeğinize beslenme alışkanlığı kazandırırken onun bir birey olduğunu unutmamanız gerekir. Çocuğunuz, beslenmeyi öğrenmek için size ihtiyaç duyar. Bu süreçte onun kendi becerilerini kazanmasına yardımcı olmanız son derece önemlidir. Bebek liderliğinde beslenme yöntemlerini uygulayarak miniğinizin yemek yeme pratiklerini geliştirerek kendi beceri ve isteklerinin farkında olmasını sağlayabilirsiniz.
Çocuklara Doğru Yemek Yeme Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
Miniklere yemek yeme alışkanlığı kazandırmak hassas bir süreç gerektirir. Bu süreçte yemek saatlerinin belirlenmesinden porsiyonların ayarlanmasına kadar birçok konuya dikkat etmeniz gerekir. Çocuğunuz yemek yeme ve uyum sağlama konusunda her zaman istekli olmayabilir. Böyle durumlarda sabırlı, sakin ve kararlı kalmanız önemlidir. Aşağıdaki konulara dikkat ederek miniğinizin beslenme becerisini geliştirmesini sağlayabilirsiniz.
Porsiyonu Doğru Ayarlayın
Hazırladığınız yemekler lezzetli olsa bile onları iri bir kasede servis etmeniz çocuğunuz için iştah kaçırıcı olabilir. İri lokmalar ve büyük porsiyonların hazmı bebekler için oldukça zordur. Yemekleri bu şekilde servis etmeniz miniğinizin beslenme alışkanlığı kötü etkiler. Besinleri bebeğinizin hazmedebileceği porsiyonlara bölerek servis edebilirsiniz. Bu sayede yeme alışkanlığını çocuğunuz için kolaylaştırabilir ve onun yemek için hevesli olmasını sağlayabilirsiniz.
Yemeği Birlikte Hazırlayın
Ebeveyn ile bağ kurmak çocuklar için oldukça önemlidir. Bu bağ, özellikle yemek yeme alışkanlığı kazanılan dönemde oldukça önemlidir. Çocuğunuzun beslenme konusundaki isteksizliği dahi bu bağın doğru kurulmamış olmasından kaynaklanıyor olabilir. Yemekleri miniğiniz ile birlikte hazırlayarak onun beslenme konusunda hevesli olmasını sağlayabilirsiniz. Bebeğiniz, hazırlanmasına yardım ettiği yemeği yemek için istekli olacaktır.
Bebeğinizle birlikte yemek hazırlamak onunla kurduğunuz bağı kuvvetlendirmenin yanı sıra motor becerilerin gelişmesine de yardımcı olur. Miniğiniz bu süreçte gıdaları ayırt etmeyi, onları seçmeyi ve farklı besinleri kullanarak yemek hazırlamayı öğrenir. Bu öğrenme süreci çocuğunuzun dünyayı tanımasını kolaylaştırır. Söz konusu öğrenme pratiği özellikle 3 yaş için yemek yeme alışkanlığı kazandırırken etkilidir. Bebeğinize yemek hazırlarken basit görevler verebilirsiniz. Bu sayede onun yemekle bağ kurmasını ve yemek için hevesli olmasını sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuzun Yemeği Seçmesine İzin Verin
Bebeğiniz büyüdükçe kendi iradesini keşfeder. İsteklerinin ve beklentilerinin dikkate alınması minikler için oldukça önemlidir. Çocuğunuzun yemek seçmesi bu süreçte oldukça normaldir. Ona seçim hakkı tanıyarak yemek yeme alışkanlığı kazanmasını sağlayabilirsiniz. Miniğiniz, kendi seçtiği yemekleri yeme konusunda istekli olacaktır. Bu seçimler, beslenme dengesinin kazanılmasına ve isteksizliğin giderilmesine yardımcı olur.
Bebeklerde yemek yeme düzeni kazandırmak için onlara sağlıklı alternatifler sunmak gerekir. Örnek olarak; çocuğunuza yemek hazırlarken ona “Brokoli mi istersin yoksa havuç mu?” gibi bir soru yöneltebilirsiniz. Bu sayede miniğinizin kendi isteğiyle sağlıklı bir seçim yapmasını sağlayabilirsiniz.
Yemeği Yavaş Yemesini Sağlayın
Hızlı yemek, yetişkinler için dahi sorun olabilen bir durumdur. Beslenme alışkanlığının bu şekilde gelişmesi çocuklarda birçok rahatsızlığa sebep olur. Hızlı yemek doyma hissini engeller ve dürtü kontrol bozukluğu, obezite gibi sorunları tetikler. Bebeğinize yemek yeme alışkanlığı kazandırırken lokmaları yavaşça çiğnemesini sağlayabilirsiniz. Bu sayede hızlı ve kontrolsüz beslenmenin önüne geçebilirsiniz.
Yemek saatlerinde aceleci davranmak miniğinizin stresli hissetmesine ve hızlı yeme ihtiyacı duymasına sebep olur. Bebeğinizin bu saatlerde rahat hissetmesi ve geniş bir zamana sahip olması önemlidir. Miniğiniz yemeğini dağıtabilir, masayı kirletebilir ve yemekleri yemeden önce onlarla oynamak isteyebilir. Bu süreçte sabırlı olmanız ve bebeğinize zaman tanımanız oldukça önemlidir. Bebeğinize geniş bir zaman tanıyarak onun yemeğini sindirerek ve tadına vararak yemesini sağlayabilirsiniz.
Zorla Yemek Yedirmeye Çalışmayın
Bebekleri yemeye zorlamak ebeveynlerin sık yaptığı hatalardan biridir. Zorla yedirmek, miniklerin sağlıklı yemek yeme alışkanlığı kazanmasına engel olur. Yemeye zorlanan çocuklar diyabet, tansiyon ve obezite gibi rahatsızlıkların gelişme ihtimali yüksektir. Miniğinizle iyi bir iletişim kurarak bu davranıştan kaçınabilir ve yemek konusunda hevesli olmasını sağlayabilirsiniz.
Yemek saatlerini keyifli hâle getirmek çocuğunuzun beslenmeye hevesli olmasını sağlar. Yukarıda bahsedildiği gibi, miniklere yiyeceklerini seçme hakkı tanıyabilir ve yemekleri onlarla birlikte hazırlayabilirsiniz. Bu yöntemleri uygulayarak çocuklarınızı doğru davranış ve pratiklere yönlendirmeniz hiç zor değildir. Bebeklerinize yemek yemeyi sevdirdiğinizde hızlı bir biçimde alışkanlık kazandıklarını fark edebilirsiniz.
Yemeği Belli Aralıklarla Aynı Alanda Yemeye Dikkat Edin
Çocuklarınızın beslenme saatlerini organize ederek onların yemek yeme alışkanlığı kazanmasını kolaylaştırabilirsiniz. Yemek saatlerinin düzensiz olması miniklerin düzenli bir alışkanlık geliştirimesine engel olur. Bu konu miniklerin metabolizması açısından da önemlidir. Yeme eyleminin belli bir düzene oturması metabolizmanın çalışmasını da kolaylaştırır. Bu konuda bir plan çıkararak miniklerin sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olmasını sağlayabilirsiniz.
Miniğinizin her gün farklı bir yerde yemek yemesi onun kafasının karışmasına sebep olur. Bu durumda çocuğunuzun yeme alışkanlığı geliştirmesi zorlaşır. Belli bir alanı bebeğinizin beslenmesi için ayırarak bu karışıklığı önleyebilirsiniz. Örneğin; mama sandalyesini mutfak masanızın yanına yerleştirebilir ve bebeğinizin yemeğini burada verebilirsiniz. Bu düzen, miniğinizin yemeye koşullanmasını ve beslenme zamanlarını ayırt etmesini kolaylaştırır.
Yemek Sırasında Oyuncaklardan Uzak Tutun
Bebekleri oyuncaklarla teşvik etmeye çalışmak, yemek yeme alışkanlığı sürecinde sık yapılan bir hatadır. Bebeğinizin yemek saatlerinde yalnızca beslenmeyle ilgilenmesi gerekir. Oyuncaklar, kitaplar ve diğer eşyalar dikkat dağıtıcı olabilir. Bu dikkat dağınıklığını önlemek için masada yalnızca yemeğe yer vermeniz gerekir. Cep telefonu, cüzdan gibi çocuğunuzun dikkatini dağıtması muhtemel eşyaları da masadan uzak tutmanız tavsiye edilir.
Bebeğiniz, yemek saatlerinde oyuncaklarıyla oynamak isteyebilir ve bunu şart koşabilir. Bu şartı kabul etmek yanlış bir güdülenmeye sebep olur. Sofrada duran oyuncaklar, çocuğunuzun yemeğe odaklanmasını zorlaştırır. Bebeğiniz bu sebepten ötürü gereğinden az veya fazla yiyebilir. Oyuncakların yemekten sonra oynamak için hazır olduğunu çocuğunuza söyleyebilir ve onun yemeğe odaklanmasını sağlayabilirsiniz.
Televizyon karşısında yemek yedirmek, özellikle 1 yaşında yemek yeme alışkanlığı kazandırma sürecinde sıklıkla yapılan bir hatadır. Çocuklar, sevdikleri çizgi filmleri izlerken yemeye itiraz etmeyebilir. Bu beslenme biçimi sağlıksız bir yeme alışkanlığına sahip olur. Çocuğunuz, televizyon gibi kuvvetli bir uyarana odaklandığında ne kadar yediğini anlamaz. Böyle bir durumda doygunluk hissetmek zorlaşır. Bu sebepten ötürü, yemek saati sadece yemeğe özel olmalıdır.
Yemeği Ödül/Ceza Olarak Kullanmayın
Beslenme, bebeğiniz için temel bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç, ödüle veya cezaya konu olamaz. Ödül ve ceza sistemi uygulamak bebeğinizin beslenme alışkanlığını kötü etkiler. Miniğiniz böyle bir durumda yemek yemenin temel ihtiyacı olduğunu kavramakta güçlük çekebilir. Ödül ceza sistemi tam olarak bu sebepten ötürü uzak durulması gereken bir davranıştır.
Obezite, yeme bozukluğu ve diyabet gibi birçok sorunun kaynağında bebeklik dönemi vardır. Ceza olarak yemekten uzak tutulan çocuklar beslenme kaynaklarının kısıtlı olduğuna inanabilir. Bu inanış miniklerde aşırı yeme isteğine sebep olur. Çocuklara ceza olarak yemek vermemek veya yemediği zaman isteklerinden mahrum bırakmak büyük bir hatadır. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığı geliştirmek için bu hatadan kaçınmanız tavsiye edilir.
Bebeğinizi yemek karşılığında ödüllendirmek, cezalandırmak kadar risklidir. Örnek olarak, bebeğinize “Brokolini yersen sana dondurma alırım.” dediğinizde onun yemeğini yemesini sağlayabilirsiniz ancak bu iyi bir etki yapmaz. Çocuğunuz böyle bir durumda brokolinin değersiz olduğunu düşünebilir. Diğer yandan, bebeğiniz yemek karşılığında ödül alırsa bunu her seferinde bekleyebilir. Söz konusu beklenti, yemek yeme alışkanlığının sağlıksız bir biçimde gelişmesine sebep olur.
Çocuğunuza Örnek Olmaya Çalışın
Çocuğunuz yaşam yolunda ilk adımlarını sizi örnek alarak atar. Bu durum yürüme ve konuşma becerilerinin yanı sıra yemek yeme alışkanlığı için de geçerlidir. Direktifler, ödüller, cezalar, kararsız davranışlar veya sert uygulamalar bebeğinize yardımcı olmaz. Bu süreçte, miniğinizin sizin yol göstermenize ihtiyacı olduğunu unutmamanız gerekir. Çocuğunuza sözlerinizle, davranışlarınızla ve onunla kurduğunuz iletişimle yol gösterebilirsiniz.
Bebeğinize kendi kendine yemek yeme alışkanlığı kazandırmak için onunla birlikte sofraya oturabilirsiniz. Yemek saatlerinizi çocuğunuzun beslenme zamanına göre ayarlamak bu konuda oldukça faydalıdır. Çocuğunuz sizi model aldığı için beslenme alışkanlığını size bakarak geliştirebilir. Örnek olarak; yemeklerinizi yavaş çiğnediğinizde bebeğinizin de aynı şekilde davrandığını fark edebilirsiniz. Bebeklerinize örnek olarak onların davranışlarını şekillendirebilir ve sağlıklı alışkanlıklar edinmelerini sağlayabilirsiniz.
