Çocukların büyümesi, anne ve babalar için heyecanlı bir süreçtir. Büyümenin ilk alameti olan 2 yaş sendromu ise hem minikler hem de ebeveynler açısından biraz yorucu olabilir. Küçükler bu süreçte çevrelerine karşı öfkeli davranışlar sergiler. Bu periyodun sağlıklı bir biçimde atlatılması ise ebeveynlerin çabasına bağlıdır. Bebeklik ile çocukluk arasındaki bu süreç, gelişim sürecini de etkiler. Söz konusu dönem, çocuğunuzun sağlıklı bir birey olma yolunda ilk adımı olabilir. Sizin için hazırladığımız yazıda iki yaş sendromundan ve bu dönemde yapabileceklerinizden bahsetmeye çalıştık.
2 Yaş Sendromu Nedir? Ne Zaman Başlar?
Sevimli minikler, doğduktan belli bir süre sonra dünyayı tanımaya ve keşfetmeye başlar. Birey olma yolunda ilk adımlar bu süreçte atılır. Çocuklar, söz konusu aşamada kişiliklerini ispat etme çabasına girebilir. Agresyon, öfke, reddetme hâli, bağırma, korku ve huzursuzluk kişilik keşfinin bir parçasıdır. Bu dönem, 2 yaş sendromu olarak adlandırılır.
İki yaş sendromu, esasen çocukların ebeveyn kontrolünden çıkmak istediği bir dönemdir. Bakım veren kişiye duyulan ihtiyaç bu süreçte devam eder ancak bir yandan da çeşitli becerilerin gelişmesi söz konusudur. Bilişsel ve psikolojik becerilerin gelişmesi ise yeni bir dünyanın keşfi anlamına gelir. Sendromu söz konusu keşif sürecinin getirdiği bir tepki ve çatışma hâli olarak tanımlamak mümkündür.
2 Yaş Sendromu Ne Kadar Sürer?
2 yaş sendromu genellikle 18’inci ayda başlar. Bu dönem, miniklerin konuşma ve yürüme olmak üzere çeşitli becerilerinin geliştiği bir periyottur. Sendrom, söz konusu becerilerin gelişimine göre bazı bebeklerde daha erken de görülebilir. Örneğin; normalden erken yürümeye başlayan çocuklarda böyle bir durum söz konusu olabilir.
Sendrom, genellikle 36 aya kadar sürer. Bu süreç, çocuğun gelişimine bağlı olarak 3 veya 3,5 yaşları arasında sona erebilir. Bazı durumlarda bu periyodun 4 yaşına kadar sürdüğü de olur. Ebeveynin tavrı ve yaklaşımı, bu dönem üzerinde belirleyicidir. Anne, baba veya bakıcı olumlu davrandığında 2 yaş sendromunun atlatılması kolay olur. Miniklerin agresyonunu besleyen her şey sendrom sürecini uzatır. Bu süreçte temkinli yaklaşmak, çocukları psikolojik hasar ve travmalardan korur.
Bebeklerde 2 Yaş Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
2 yaş sendromu belirtileri kişiye göre değişiklik gösterebilir. Yetiştirme biçimi, yaşanılan ortam ve genel sağlık durumu miniklerin davranışları üzerinde etkilidir. Diğer yandan bu konuda net davranış kalıpları olduğunu söyleyebiliriz. Büyümeye adım atan bebeklerde genellikle şu davranışlar görülür:
- Kızgınlık
- Öfke
- Ruh hâlinde ani değişim
- Fiziksel saldırganlık (Kendilerine, yakınlarına veya eşyalara zarar verme)
- Ağlama krizleri
- Korku
İki yaş sendromu, çocukların çevreleriyle olan ilişkilerini etkileyebilir. Küçüklerin bu süreçte kardeşlerine ve oyun arkadaşlarına karşı öfkeli olmaları normaldir. Ayrıca kardeş kıskançlığı bu dönemde sık görülen bir durumdur. Bu öfke, akranların yanı sıra yetişkinlere de yansıyabilir.
Öfke nöbetleri, 2 yaş sendromu belirtileri arasında önemli bir yere sahiptir. Bu dönemde normal seyrinde giden bir konuşma bile miniklerin tetiklenmesine sebep olabilir. Çocuklar, öfkelerini bağırarak veya eşyaları fırlatarak ifade edebilir. 2 yaş sendromu ağlama krizi ile de kendini gösterir.
2 Yaş Sendromu Belirtileri ile Nasıl Başa Çıkabilirsiniz?
Ceza vermek, 2 yaş sendromu yaşayan çocuklar için kesinlikle iyi bir fikir değildir. Verdiğiniz cezalar ne kadar hafif olursa olsun miniklerin travmatize olmasına sebep olabilir. Çocuklarınız, bu süreçte şımarıklık yapmaz veya sizi üzmek için bilinçli olarak hareket etmez. Bu dönemi atlatmanın yolu her şeyden önce sabırlı, şefkatli ve anlayışı olmaktan geçer. Küçüklere ceza vermek yerine onların dikkatlerini başka yöne çekebilir ve sahip oldukları enerjiyi olumlu yerlere yönlendirebilirsiniz.
Kesin olumsuz yargılarda bulunmak 2 yaş sendromu ile başa çıkmanızı zorlaştırır. Minikler bu dönemde olumsuz istek ve yargıları anlamakta güçlük çekebilir. Olumlu sözler daha anlaşılır olur. Örneğin; “Duvara vurma” yerine “Duvara vurursan elin acıyabilir” demeyi tercih edebilirsiniz. İsteklerinizin somut olması da önemli bir konudur. Çocuklar, bu dönemde soyut kavramları anlama konusunda zorlanabilir.
Çocukların her dediğini yapmak ebeveynlerin sık yaptığı bir hatadır. Miniklerin anlayışa olduğu kadar sınırlarını öğrenmeye de ihtiyacı vardır. Sınırların çizilmesi, küçüklerin büyüyüp sağlıklı bireyler olabilmesi için son derece önemlidir. Çocuğunuzun isteklerini ağlayarak veya öfke krizi geçirerek elde edebileceklerini düşünmeleri büyük bir soruna yol açar. Böyle bir tutum, davranışların pekiştirilmesine sebep olur. Miniklerin isteklerini kibarca, somut bir biçimde ve sert yargılar kullanmadan reddedebilirsiniz.
2 yaş sendromunda uyku düzeni çok önemlidir. Miniklerin yeterince dinlenmemesi, tetiklenmelerine sebep olur. Dinlenme saatlerini ayarlayarak çocuklarınızı öfke ve ağlama krizlerinden büyük ölçüde uzak tutabilirsiniz. Bu konuda detaylı bilgi edinmek isterseniz “Bebek Uykusu” başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.
2 Yaş Sendromu Yaşayan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
2 yaş sendromu yaşayan miniklerin enerjilerini atmaya ihtiyacı vardır. Öfke krizlerinin en büyük sebeplerinden biri de bu ihtiyaçtır. Küçükler bu dönemde koşup oynamak için hevesli olabilirler. Çocuklarınıza rahatlıkla oynayıp enerjilerini atabilecekleri alanlar yaratmanız bu süreçte oldukça önemlidir. Elbette, bu yaştaki çocuklar biraz dikkatsiz olabilir. Bu yüzden miniklerin hareketlerini kısıtlamamak koşuluyla güvenli ortamlar oluşturmanız faydalı olur.
Küçükler, isteklerinizi onlara dayattığınızı düşünmekten pek hoşlanmaz. İstekleriniz makul ve gerekli olabilir ancak 2 yaş sendromu inatlaşmanın yoğun yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte isteklerinizi kesin bir dille belirtmek yerine alternatif sunabilirsiniz. Örneğin “Hava soğuk, bu yüzden bere takman gerekiyor” demek yerine “Kırmızı bereyi mi takmak istersin yoksa maviyi mi?” diye sormak daha faydalı olur.
2 Yaş Sendromunu Atlatmak için Uygulayabileceğiniz Yöntemler Nelerdir?
Çocuklarınızın nelere öfkelendiğini veya nelerden korktuğunu anlamanız 2 yaş sendromunun sağlıklı bir biçimde atlatılması için önemlidir. Ortam ısısı, basit bir nesne veya gürültü minikleri rahatsız ediyor olabilir. Onları anladığınız ve dinlediğinizi belli ederek bu sürecin daha kolay geçmesini sağlayabilirsiniz. Küçükleri rahatsız eden unsurları ortadan kaldırmak bu süreçte faydalı olabilir.
2 yaş sendromu korku hissinin de yoğun yaşandığı bir dönemdir. Çocuklarınızın korkuları size anlamsız gelebilir. Miniklerin hayal gücü bu dönemde çalışmaya başlar ve korkuları şekillendirir. Çocuklarınızla sakince konuşarak ve onları anladığınızı göstererek kaygılarını dindirebilirsiniz.
2 yaş sendromu gece ağlamalarının yoğun yaşandığı bir dönemdir. Minikler, uykularından uyandıklarında karanlıktan veya etraflarındaki nesnelerden korkabilir. Bebek uyku arkadaşı olarak bilinen oyuncaklar bu süreçte faydalı olur. Söz konusu oyuncaklar, çocuklarınızın rahat ve huzurlu hissetmesini sağlayabilir.